Ostropest plamisty znany jest w medycynie naturalnej już od wielu setek lat. Wyciągi z tej rośliny stosuje się przede wszystkim w dolegliwościach związanych z wątrobą, głównie przy zatruciach. Olej z ostropestu stał się w ostatnich latach również dość popularny, zarówno jako środek do zastosowań wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Poniżej można przeczytać o jego najważniejszych właściwościach i zastosowaniach.
Ostropest plamisty jest rośliną jednoroczną o wysokości do około jednego metra. Najważniejsze substancje czynne, zawarte w wyciągu z ostropestu plamistego, to zespół czterech izomerycznych flawonolignanów, określany łącznie jako sylimaryny. Obecnie ekstrakt z tej rośliny stosowany jest do leczenia żółtaczki, marskości wątroby, chronicznych stanów zapalnych oraz zatruciami pochodzenia grzybowego. Z tego powodu coraz bardziej popularny staje się także olej z ostropestu, który również wykazuje wiele cennych dla zdrowia właściwości.
Właściwości ostropestu i powstającego z niego oleju
Sylibina, jedna z obecnych w ostropeście sylimaryn, wykazuje strukturalnie podobieństwo do hormonów steroidowych. Prawdopodobnie jest związkiem, umożliwającym stymulację syntezy protein. Zawarte w ostropeście związki aktywne mają również działanie żółciopędne, co przyczynia się do poprawy procesu trawienia, zmniejszenia dyskomfortu po posiłku oraz przekłada się na lepszą pracę pęcherzyka żółciowego. Wykazano również, że stosowanie oleju z ostropestu może zapobiegać powstawaniu kamieni żółciowych u osób z tendencją do ich tworzenia.
Produkty z ostropestu dla zdrowia wątroby
Olej z ostropestu wykazuje również korzystny wpływ na trawienie, głównie poprzez zwiększanie wydzielania soków trawiennych. Podstawowy składnik ostropestu – sylibina, wykazuje działanie cytoprotekcyjne i ochronne w szczególności do komórek wątroby, czyli hepatocytów. Funkcję ochronną w stosunku do komórek wątroby tłumaczy się właściwościami silnie antyoksydacyjnymi oraz zwalczającymi wolne rodniki. Poza aktywnością cytoochronną sylibiny, ma ona również wpływ na metabolizm leków w ustroju, poprzez modulacje transporterów leków. Ponadto, warto zauważyć, że wątroba pełni w organizmie wiele ważnych funkcji, a więc wspieranie pracy wątroby przekładać się będzie na wiele kluczowych dla zdrowia i życia funkcji życiowych.
Olej z ostropestu w dermatologii i kosmetologii
Kompleks oparty o sylimarynę oraz fosfolipidy znajdują także szerokie zastosowanie w dermatologii. Wykazano, że preparat uzyskany wyizolowanych z ostropestu z złożony frakcji wymienionych związków, okazał się skuteczny w terapii schorzeń skóry, a zwłaszcza łuszczycy. Ponadto, preparat na bazie ostropestu jest stosowany w dermatologii i kosmetologii w terapii chorób skóry, którym towarzyszy stan zapalny oraz świąd.
Olej z ostropestu plamistego stosowany jest również jako naturalny środek wzmacniający włosy oraz poprawiający koloryt skóry. W przypadku problemu z suchością i łamliwością włosów, olej z ostropestu pomoże także uzupełnić niedobory kwasu linolowego. Zarówno spożywanie oleju, jak i stosowanie go, jako maseczki na włosy sprawi, że włosy staną się znacznie lepiej nawilżone i odzyskają naturalny blask. Olej ten, zyskał również sławę jako środek spowalniający starzenie się skóry, ze względu na duży potencjał antyoksydacyjny oraz zwalczanie wolnych rodników.
Inne właściwości ostropestu
Niektóre badania sugerują, że związki zawarte w ostropeście mogą mieć właściwości chroniące przed osteoporozą, poprzez poprawę struktury beleczki kostnej kości udowej na drodze podwyższania stężenia wapnia i fosforu w surowicy krwi. Sylibina wydaje się również być przyszłościowym lekiem w terapii chorób takich jak: choroby trzustki, zaburzenia glikemii, chorobach prostaty (gruczolakorak prostaty) oraz wielu innych narządów.
Warto również zauważyć, że olej z ostropestu zawiera dużą ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych, które mają działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe oraz chronią przed pojawieniem się miażdżycy naczyń krwionośnych. Nienasycone kwasy tłuszczowe oraz duży potencjał antyoksydacyjny związków zawartych w ostropeście chroni przed uszkodzeniami i stanem zapalnym w ścianach naczyń krwionośnych. Tym samym zapobiega odkładaniu się tam złogów cholesterolowych i powstawaniu zakrzepu. Spożywanie oleju z ostropestu może więc zapobiegać udarom niedokrwiennym oraz zawałowi serca.
Olej z ostropestu plamistego – Stosowanie i dawkowanie
Zaleca się, aby spożywać jedną łyżeczkę oleju z ostropestu plamistego tłoczonego na zimno jako dodatek do zimnych potraw lub samodzielnie, od dwóch do trzech razy dziennie. Bardzo ważny jest fakt, że najcenniejsze właściwości oleju ujawnią się, gdy produkt w procesie obróbki nie zostanie poddany wysokim temperaturom. Z tego powodu zaleca się często, aby wybierać olej nierafinowany i tłoczony na zimno, aby zachować wszystkie jego cenne właściwość.
Obecność dużej ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych powoduje jednak, że olej ostropestowy jest stosunkowo mało trwały, dlatego należy przechowywać go w ciemnym opakowaniu i chronić przed słońcem, a także wysokimi temperaturami. Należy bowiem uważać, by nie doszło do zmian w budowie nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Olej z ostropestu jest wskazany przede wszystkim osobom, u których występują problemy trawienne w postaci bólów brzucha, spowolnionego trawienia, uczucie wzdęcia, gazy, odbijania kwaśną treścią pokarmową oraz osoby ze skłonnością do tworzenia kamieni żółciowych. Wysoki potencjał antyoksydacyjny sprawia, że produkt ten jest również zalecany dla osób, które narażone są na stres metaboliczny, tj. palaczom, osobom intensywnie opalającym się oraz sportowcom.
Przeciwwskazania i ewentualne skutki uboczne
Olej z ostropestu może zawierać histaminę, nie jest więc wskazany u osób z nietolerancją tego związku oraz u osób z przewlekłymi stanami alergicznymi. Liczne badania naukowe wskazują, że związki zawarte w ostropeście plamistym, głównie wpływające na wątrobę, mogą zmieniać metabolizm niektórych leków. Dlatego w przypadku przyjmowania leków na stałe warto skonsultować przyjmowanie oleju z lekarzem lub farmaceutą.
Ponadto, oleju nie powinny przyjmować dzieci do 12 roku życia, kobiety ciężarne oraz karmiące piersią, ponieważ brak jest badań naukowych, potwierdzających bezpieczeństwo stosowania tego oleju wśród tych grup. Osoby przyjmujące antykoncepcję doustną, również powinny skonsultować z lekarzem przyjmowanie oleju z ostropestu, ze względu na jego potencjalny wpływ na wydzielanie estrogenu.
